آیا همیشه باید عینک زد؟

عینک طبی :

استفاده از عینک طبی از نکاتی است که مورد سوال افراد مختلف بوده است. در زمانهای گذشته در بین مردم و حتی پزشکان متداول بوده که عدم استفاده از عینک باعث افزایش شماره چشم ( عیب انکساری)می شود ولی آنچه مسلم است، هنوز ثابت نشده است که هیچ عامل خارجی نظیر استفاده نکردن از عینک باعث افزایش شماره چشم شود. به همین دلیل، این تصور که اگر عینک بطور دائمی استفاده نشود شماره چشم بالا می رود.

علت تجویز عینک در کودکان

اصولا استفاده از عینک به دو منظور اصلی است. در درجه اول برای بهبود دید فرد است که این در افراد بزرگسال بیشتر مطرح است. در کودکان معمولا چون فعالیتهای بینایی خیلی دقیق ندارند با میزان دید متوسط هم می توانند به راحتی فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند و بنابر این استفاده از عینک با شماره های متوسط در دید کودک تاثیر شگرفی ندارد.

در ضمن کودکانی که یک چشم آنها ضعیف است با چشم دیگر بخوبی می بینند و استفاده از عینک وقتی دو چشم باز است روی بینایی کودک تاثیری ندارد. ولی از تنبلی و انحراف چشم می تواند جلوگیری کند.اگر چه در کودکان عینک برای دید بهتر در مواردی که شماره چشم بالا است استفاده می شود ولی بیشتر از عینک برای جلوگیری و درمان تنبلی استفاده می شود. یعنی در مواردی که شماره چشم بالا است علاوه بر بهبود دید استفاده از عینک باعث درمان تنبلی چشم می شود.

تجویز عینک برای درمان و جلوگیری از تنبلی چشم

از بدو تولد تا سنین کودکی در هر مرحله از زندگی مقادیری از عیب انکساری قابل قبول است و علیرغم وجود آن می توان عینک تجویز نکرد و تنبلی چشم ایجاد نمی شود. اگر میزان عیب انکساری برای آن سنِ بخصوص، بیش از حد قابل قبول باشد لازم است عینک تجویز شود. مقادیر کم آستیگماتیسم ( کمتر از یک ) در هر سنی که باشد به تنهایی معمولا ایجاد تنبلی چشم نمی کند و نیازی به تجویز ندارد. اختلاف شماره چشمها حتی به مقادیر کم، می تواند تنبلی چشم ایجاد کند و لازم است عینک تجویز شود.

تجویز عینک برای کنترل انحراف چشم

مورد دیگر استفاده از عینک طبی وجود انحراف چشم است. در مورد انحراف چشم به داخل یعنی وقتی چشم به طرف بینی منحرف شده باشد تجویز عینک مثبت یا دوربینی باعث از بین رفتن انحراف یا کم شدن آن می گردد. در این موارد ممکن است شماره چشم برای آن سن بالا نباشد ولی به علت وجودانحراف، عینک تجویز می شود.

در مورد انحراف چشم به خارج، تجویز عینک ، نزدیک بینی و یا آستیگماتیسم باعث کنترل انحراف شده و گاهی علیرغم عدم وجود شماره قابل توجه در چشم با تجویز عینک شماره منفی انحراف را بطور ظاهری کنترل می کنیم.

نحوه استفاده از عینک در طول ساعات بیداری

وقتی عینک برای درمان یا جلوگیری از تنبلی چشم استفاده می شود در صورتی که عیب انکساری دو چشم مساوی باشد، استفاده از عینک در تمام روز الزامی است ولی اگر مدت کوتاهی در طول ساعات بیداری عینک برداشته شود، اشکالی ندارد. استفاده از عینک برای کودکان در جمع کودکان دیگر می تواند باعث تفاوت کودک با دیگران شده و نیز والدین را ناخرسند کند از سوی دیگر باعث خراب شدن عینک و یا گم شدن عینک هنگام بازی شود که برای خانواده لطمه اقتصادی است ، به همین دلیل در این مواقع توصیه میکنیم کودک از عینک استفاده نکند.

وقتی عینک برای درمان تنبلی ناشی از اختلاف شماره چشمها تجویز شده است با تائید بیشتر باید تمام ساعات بیداری استفاده شود ، ولی حتی در این موارد هم اگر مدت خیلی کوتاهی که کودک شدیدا مشغول فعالیت است یا در جمعی است که زدن عینک او را یا خانواده را آزرده می کند می تواند عینک را بردارد. وقتی عینک برای انحراف تجویز شده است، چون برداشتن عینک باعث بروز انحراف می شود باید تمام ساعات بیداری به چشم کودک باشد، چون در غیر این صورت انحراف ایجاد می شود.

چه مدت لازم است عینک استفاده شود؟

اگر عینک برای درمان تنبلی چشم تجویز شده است لازم است تا بهبود دید دو چشم استفاده شود. پس از آن در صورتی که شماره دو چشم مساوی است می توان روزی چند ساعت عینک را بردارد ولی اگر شماره دو چشم متفاوت است باید جز در موارد کوتاهی که قبلا اشاره شد و برای کودک و یا خانواده دشواری ساز است عینک دائما استفاده شود. زدن عینک پس از کامل شدن دید دو چشم باید تا سن ده سالگی که احتمال عود تنبلی چشم وجود دارد، ادامه یابد. پس از این زمان اگر کودک بدون عینک دید خوبی دارد و مشکلی ندارد می تواند عینک نزند و یا فقط در مواقعی که مشکل دیددارد مثل مطالعه و یا دیدن تلویزیون یا سر کلاس درس از آن استفاده کند. اگر اختلاف شماره چشمها وجود دارد، در صورت خستگی یک چشم و یا سردرد و یا بروز انحراف حتی پس از ده سالگی هم لازم است عینک استفاده شود.

در مواردی که انحراف چشم وجود دارد، اگر شماره چشم خیلی بالا نیست میتوان به طور تدریجی شماره عینک را کم کرد و در صورت عدم عود انحراف آن را حذف کرد ولی اگر با کم کردن شماره عینک انحراف عود میکند باید عینک ادامه داشته باشد.